.

Prva izložba o našem selu

Izložbao biblijskoj tragediji Prebilovaca

Istorijske fotografije nastale u vremenskom rasponu od skoro jednog vijeka kao i dokumenta vezana zaPrebilovce, bili su postavljeni u Kulturnom centru Novog Sada (Tribina mladih, Katolička porta 5.) od 17. do 23.novembra. Prvi put nakon Drugog svjetskog rata organizovana je jedna ovakva izložba izvan Prebilovaca a nakojoj su Prebilovci bili u centru pažnje.

Organizator, Kulturni centar Novog Sada iUdruženje građana Jadovno `41 iz Banjalukepokazali su, ovom izložbom, da je važno sjećatise- čime se nevinim žrtavma odaje svojevrsna počast i poštovanje. Da su mladi Novosađanibili u pravu, ustupanjem izložbenog prostora,govori i primjetno interesovanje publike zaizložbu- kako na otvaranju 17. novembra tako i udanima kada se mogla posjetiti. Veoma jeznačajno što je pripremljena jedna ovakvaizložba a još je značajnije da je Kulturnicentar Novog Sada izložbi otvorio svoja vratai na taj način doprinjeo da se javnost upozna ostradanju Prebilovaca. O tom stradanju u dva rata, izvan krugova uže rodbine žrtava malo se govori i nedovoljno zna.Zaista se malo zna o biblijskoj tragediji Prebilovaca. Danas valjdasamo Prebilovčani znaju da niko nije odgovarao za ponovljeni zločin nad njima i njihovim selom1992. godine. Za Srebrenicu zna cijeli svijet, za Prebilovce- do pojave Interneta, znala je samo uža i šira rodbina nevino umorenih žrtava. Zbog toga, i ne samo zbog toga, veoma je važno da je organizovana izložba u Novom Sadu, koja će, nadat se, biti obogaćena novim dokumentima i nastaviti da svjedoči o jednom strašnom zločinu i u drugim mjestima.

Podsjećanja radi; u Drugom sjvetskom ratu od 1000stanovnika, rat je preživelo samo njih 172. UPrebilovcima su, tada, potpuno uništene 52porodice a 36 ognjišta je ugašeno. (Ugrađanskom ratu 1992. godine, stanovništvo izPrebilovaca je protejerano. Svaka kuća jezapaljena a hram u izgradnji miniran i sravnjensa zemljom). I nije onda čudo što je selo izraslou tragičan simbol stradanja srpskog naroda uPavlićevoj Nezavisnoj Državi Hrvatskoj.Bacanjem djece i njihovih majki u jamu Golubinkukod Šurmanaca ubijeno je 6. avgusta 1941. oko600 stanovnika ovog sela. U istom mjesecu na 48mjesta ubijeno je još i više od 200 ljudi iz ovogsela koje je pred Drugi svetski rat imalo okohiljadu čeljadi.

Danas je u selu obnovljeno manje od tridesetak kuća. A bilo ih je čak 118. Nekad jedno od ekonomski najmoćnijih inajmnogoljudnijih sela danas je, uglavnom, u ruševinama.

Organizatori i autori izložbe

Postavke na izložbi

Posjećenost izložbe

***

Zahvaljujući sakupljenoj foto-dokumentaciji portala Prebilovci-selo na Internetu u izložbu je uključen jedan broj fotografija objavljenih u našoj Foto-galeriji i Foto-Albumu. U proteklih osam godina sakupljeno je, trudom naših čitalaca i web-tima i publikovano 326 fotografija na kojima je skoro 50% Prebilovki i Prebilovčana koji su živjeli prije Drugog svjetskog rata i od kojih su, nažalost, rijetki preživjeli golgotu. Imajući u vidu značaj fotografije kao dokumenta, uvjereni smo, posebno nakon premijerne izložbe u Novom Sadu da će nam se i dalje javljati naši čitaoci koji su na bilo koji način vezani za Prebilovce i da će nam i dalje ustupati fotografije.

***

Autori izložbe su studenti Filozofskog fakulteta iz Banja Luke Predrag Lozo i Dragoslav Ilić. Izložba, kojoj jerecenzet istoričar Goran Latinović, zajednički je projekat Kulturnog centra Novog Sada i Udruženja građana Jadovno´41 iz Banjaluke. Posjetiocima se na otvaranju obratio zamenik predsednika Skupštine grada Novog Sada, MiroslavIlić. Govorili su i autori izložbe, predsjednik udruženja Jadovno 41 iz Banjaluke, dr Dušan Bastašić i MilenkoJahura, predsednik SND Prebilovci (Beograd). Zainteresovani Novosađani izložbu su mogli posjetiti od 17. do 23.novembra.

Portal Prebilovci-selo na Internetu donosi kratku biografiju autora projekta ”Prebilovci”

Dragoslav Ilić (Sanski Most 1979.). Apsolvent na studijskom programu istorija na Filozofskom fakultetuUniverziteta u Banjoj Luci. Osnivač je Udruženja studenata istorije Dr Milan Vasić i član Srpskog akademskogkruga za Republiku Srpsku.

Predmet interesovanja su mu istorija ideja, srpska kultura u XIX i XX vijeku, holokaust i genocidi u Drugomsvjetskom ratu i kultura sjećanja. Autor je jednog naučnog i više stručnih i publicističkih radova iz pomenutihoblasti.

Radio je na više stručnih projekata:

Predrag Lozo (Mostar, 1983.) Student je odsjeka za istoriju Filozofskog fakulteta u Banjoj Luci, prosjekstudiranja 9,15. Predsjednik je i jedan od osnivača udruženja studenata istorije „Dr Milan Vasić“ iz Banjaluke. Usklopu aktivnosti ovog udruženja, koje se bavi i memorijalizacijom i kulturom sjećanja, pokretač je i organizatorprojekta „Kultura sjećanja i pamćenja – Odnos prema žrtvama holokausta i genocida 1939-1945“. Autor je ipokretač niza drugih stručnih projekata iz oblasti istorijske nauke kao što su: „Mladi i nacionalni identitet“ i „Nacije, identiteti –perspektive i aspekti“, Aspekti istraživanja Odbrambeno-otadžbinskog rata, Hronologijagenocida nad Srbima u NDH. Objavio biše autorskih, stručnih i publicističkih tekstova iz oblasti istorijskenauke, kulture sjećanja i pamćenja kao i njihovog vizuelnog aspekta.

RIJEČ PLUS O STRADANjU PREBILOVACA

Aćim Mićević

O sram i grdoba

Manojlo Ekmečić

Ubistvo anđela

Aleksa Dragić

Ćetko

(Storija o čovjeku koji je na streljanju ostao živ)

Branko V. Radičević

I stari se ženili radi poroda

Milan Bekan

Mo ja priča o Boži K.

Aleksa Dragić

Zapis o toponimu Ćirina kuća

PREBILOVCI DANAS

Aco Dragićević

Povratak prognanih

(Reportaža kojom je naš portal obilježio desetogodišnjicu povratka u selo)

Trifko Ćorović

U Hramu Vaskrsenja Hristova

Prvo Svetoliturgijsko proslavljanje prebilovačkih i drugih donjehercegovačkih novomučenika u Prebilovcima

PREBILOVCI SUTRA

Predsjednik Udruženja građana Dušan Bastašić predstavlja projekat Prebilovačka kuća koje ovo udruženje planira oživotvoriti na ruševinama kuće Milan Buluta - Đebera

--------------------------------

Publikovano krajem novembra 2014. godine
Pripremio: Aco Dragićević
Autor Fotografija: Dražen Žigić