Osvještan kamen temeljac za novi hram
Navršile su se 72 godine od stradanja Srba izPrebilovaca. Tih avgustovskih dana 1941. godine oko 3.000 ustaša blokiralo je selo i sakupilo narod u mjesnu školu ”Kralj Milutin” s obećanjem da će ih preseliti u Srbiju. Odatle su ih transportovali do Čapljine i logora Silos na Modriču a potom željeznicom do Šurmanaca i, umjesto u Srbiju, do jame Golubinke u brdu između sela Šurmanci i Međugorje. Samo u jednom danu ”tog 6. avgusta život Prebilovaca potonuo je u jamu povrh Ararovih kuća”. Mještani koji su se sklonili u brda oko sela,ispred prvog naleta ustaša, ili u močvarne predjele Hutova blata ubijani su na još 48 mjesta u selu i njegovoj okolini. Od oko 1000 stanovnika sela ubijeno je više od 800 stotina dok je preživjelo avgustovski pogrom svega 172 čeljadi. Pomen nasilno umorenim Prebilovčanima i Srbima s područja opština Čapljina, Stolac i Neum koji su, nakon vađenja iz 12 hercegovačkih jama, bili sahranjeni u kripti crkve u selu daje se svake prve nedjelje u avgustu. Ove 2013. godine bio je to 3. avgust. Tog dana preosvećeni vladika Atanasije svještao je kamen temeljac za hram koji se počeo obnavljati.
--------
Fragment iz besjede preosvećenog Atanasija
Prebilovci velikomučenički. Prebilovci su od prebivanja, Prebilovci prebivaju, traju i pretrajavaju. Taj je kosovski zavet u Prebilovcima ostvarivan. Srbi su narod prebivanja (…).
Bog je spor, ali dostižan. Ne želimo osvetu, ali želimo da se svi uljude pa i mi, da budemo ljudi, ispravni i uspravni kao što su bili mučenici prebilovački. Oni nisu samo prebilovački, oni su svesrpski i svepravoslavni. Zato je bogonadahnuti vladika i arhitekta Predrag Ristić, Hristovo prezime ima, vezao ovaj hram sa hramom groba i vaskrsenja Hristova.
--------
Ovogodišnje okupljanje rodbine i poštovalaca žrtava, nad u posljednjem ratu razrušenim hramom u čijoj kripti su bili sahranjeni mučenici, obilježeno je arhijerejskom liturgijom. Njegovo preosveštenstvo episkop umirovljeni zahumsko-hercegovački Atanasije sa eparhijskim sveštenstvom služio je Svetu arhirejesku liturgiju a potom je osvještao kamen-temeljac spomen-hrama u Prebilovcima.
Otpočeli su radovi na podizanju Spomen-hrama koji se gradi na temljima kosturnice koju su hrvatske snage 1992. godine minirale, a kosti uništile.
Na liturgiji se okupilo više stotina vjernika, među kojima i Prebilovčani sa svih strana svijeta, a prisustvovao je i ministar prosvjete i kulture Republike Srpske Goran Mutabdžija.
------------
Publikovano u večernjim časovima 3. avgusta 2013. godine
