.

Sveštenik među povratnicima

Po dugovjekoj tradiciji - prazniku Blagovještenja, krsnoj slavi manastira Žitomislić, prisustvovao je veliki broj vjerujućeg naroda Hercegovine. Ono što je ovogodišnju slavu manastira učinilo posebnom u odnosu na ranije jeste da je Liturgija služena na vanjskom oltaru zbog lijepog vremena i još i više zbog mnoštva naroda koji se sabrao iz svih krajeva Hercegovine. Svetu Liturgiju služio je Njegovo preosveštenstvo Episkop zahumsko-hercegovački i primorski gospodin Grigorije uz sasluženje velikog broja sveštenika. Svečanostima u Žitomisliću prisustvovali su predstavnici Rimokatoličke crkve i lokalne vlasti. Vrijedno je bilježenja i prisustvo srpskih vojnika iz kasarni u Bileći i Čapljini sa njihovim oficirima (njih oko stotinu) koji su prije slave uredili manastirsko groblje i sav kompleks manastira pokazavši da su, u novonastalim okolnostima, srpski vojnici svojim bićem vezani uz svoju crkvu.

U Žitomisliću je obavljeno, na ovaj uzvišeni i veliki praznik, rokopoloženje đakona Branimira Borovčanina u čin prezvitera i postavljenja za paroha čapljinskog. Čapljinska parohija je bila bez sveštenika od 1992. godine. Tokom rata i u poslijeratnom periodu parohiju su obilazili i opsluživali sveštenici sa drugih susjednih parohija; Miroslav Ratković, Aleksandar Ilić i Boris Čolović.
- Radujem se dolasku u moju prvu parohiju. Lijepo je da među povratnicima ima dosta mlađe populacije. Nažalost djeca školskog uzrasta nisu u školi obuhvaćena vjeronakom, ali ćemo s Božijom pomoći i uz razumjevanje to pitanje rješiti. Odziv vjernika na službe u hramovima u Gabeli i Klepcima je dosta dobar. Uočavao se nedostatak sveštenika- kaže za Prebilovce-selo na Internetu novopostavljeni sveštenik Branimir Borovčanin. Među prioritetne poslove u parohiji otac Borovčanin izdvaja završetak radova na obnovi sabornog hrama u Čapljini i parohijskog doma, priključak električne energije za hram u Klepcima i početak radova na izgradnji hrama u Prebilovcima.

Područje parohije

Čapljiska parohija nalazi se u dolini rijeke Neretve, tačnije uz granicu između Bosne i Hercegovine i Hrvatske. Obuhvata područje od Žitomislića, preko Ljubuškog, ide granicom sa Hrvatskom do Metkovića. Na drugoj strani obuhvata naselja na Dubravskoj visoravni u kojima žive Srbi. Sjedište parohije je u Čapljini. Na području opština Čapljina, Neum i Stolac, obuhvata naselja u kojim ima pravoslavnog stanovništva: Gornje Hrasno, Gabela, Klepci, Prebilovci, Tasovčići, Gradina, Grabovina, Rečice, Lokve, Opličići, Trijebanj i Kozice i grad Čapljina gdje se nalazi Saborni hram. Broj vjernika se neprestano mijenja, a trenutno ima na području parohije oko dvije stotine domova koji primaju sveštenika.

O istoriji ove parohije malo se zna jer je arhivska građa koja je bila pohranjena u parohijskom domu uništena u posljednjem ratu zajedno sa crkvom i parohijskim domom. Prema dostupnim izvorima može se saznati vrijeme izgradnje Sabornog hrama i koji su sveštenici bili i radili na području ove parohije.

Crkva i njeno sveštenstvo djelili su sudbinu naroda u ovom kraju. Koliko se zna, prije Drugog svjetskog rata na ovoj parohiji službovali su Vaso Medan i Ljubomir Hajdinović (mučenički ubijen 1941. u Hutovu i bačen u jamu). Poslije Drugog svjetskog rata parohiju opslužuje otac Đorđo Grujica rodom iz Gacka. Komunistička vlast ga zatvara 1946. i progoni sa parohije u Srbiju. Na njegovo mjesto dolazi otac Stevan Vučković iz Crne Gore kojeg kasnije mjenjaju žitomislićki kaluđeri do 1957. kada dolazi jerej Đorđo Radović koji biva na parohiji do 1965. Sledeće dvije godine parohiju opslužuju otac Jovan Nedić iguman manastira Žitomislić, otac Vlado Derić i otac Milorad Beštić iz Mostara, a 1967. na parohiju Čapljinsku dolazi otac Rade Govedarica koji je opslužuje sve do početka rata 1992. godine. Tokom rata i u poslijeratnom periodu parohiju su opsluživalli sveštenici sa drugih parohija. Jerej Branimir Borovčanin prvi je posleratni paroh stalno nastanjen u Čapljini.

Na ovoj parohiji postoji šest hramova, tri parohijska doma i jedna kapela (Rečice). U minulom ratu neoštećena je ostala samo crkva u Gabeli.

Hramovi na području parohije

Saborni hram Vaznesenja Gospodnjeg u Čapljini potiče iz 1911. godine. Uz hram je sagrađen i veliki parohijski dom sa dva četvorosobna stana. Hram u Čapljini živopisan je sa četiri fresko slike na kojima se nalaze car Dušan, sveti Simeon Mirotočivi, sveti Sava i kralj Petr Prvi oslobodioc. Fresko slike su svojevremeno pobudile veliku pažnju kulturne javnosti zbog njihovog autora. Crkvu u Čapljini živopisao je 1931. godine, naime, kao student Branko Šotra, kasnije akademski slikar koji se afirmisao kao grafičar. Istoričar umetnosti Radomir Stanić ukazao je na fresko slike u Čapljini koje su jedine u dosta velikom stvaralačkom opusu Branka Šotre koji je rođen u obližnjem selu Crnići, na Dubravskoj visoravni. Hram je 1992. djelimično spaljen, a potom devastiran. Njegova kao i obnova parohijskom doma je pri kraju.

Uz Saborni hram Vaznesenja Gospodnjeg na području Čapljinske parohije nalaze se i ovi hramovi:

Uspenija Presvete Bogorodice u Gabeli iz 1864. godine

Hram Preobraženja Gospodnjeg u Klepcima zadužbina porodice Miloradović, obnovljen u 1857., na temeljima stare crkve koja je bila posvećena Svetom apostolu i jevanđelisti Luki, srušen do temelja 1992. i ponovo obnovljen 2007.

Hram rođenja Svetog Jovana Krstitelja u Gornjem Hrasnu iz 1900. godine, koji je 1992. spaljen, a dijelom i srušen

Hram Svetog arhangela Mihaila u Ljubuškom, sagrađen 1865., koji je u proteklom ratu srušen eksplozivom

Hram u Prebilovcima u izgradnji (1991.), posvećen Saboru srpskih svetitelja i prebilovačkih velikomučenika. To je spomen crkva sa kosturnicom. Bila je završena kripta u kojoj su bili sahranjeni posmrtni ostaci žrtava iz Drugog svjetskog rata, prethodno izvađeni iz jama u Hercegovini. Predsjednik odbora za izgradnju hrama u Prebilovcima, koji je prema projektu arh. Gorana Dugandžije podizan s blagoslovom Mitropolita Dabro-bosanskog Vladislava (Mitrovića), bio je Arsen Bulut (1947-1994.). Sve što je izgrađeno srušeno je i razneseno do temelja. tokom poslednjeg progona. Nakon povratka sela iz izbjeglištva parastos i liturgija se služe početkom avgusta svake godine. Sakupi se tada rodbina i vjerni narod u ogromnom broju. Služi se pod otvorenim nebom, u ruševinama porušene svetinje. Nadat se ne zadugo. O Vaskrseniju 2010. godine Svetom arhijerejskom liturgijom, koju je služio vladika Grigorije, simbolično je označen početak radova na obnovi hrama koji će se podizati prema projektu Dr Predraga Peđe Ristića.

Novi paroh čapljinski

Odlukom njegovog preosveštentva episkopa Zahumsko- hercegovačkog i primorskog G. Grigorija za novog paroha čapljinskog postavljen je jerej Danilo Boro, dosadašnji paroh blagajski.

Otac Danilo je rođen 22. marta 1980. godine u Mostaru od oca Anđelka i majke Ljilje, rođene Pecelj. Porijeklo porodice Boro je iz sela Strujići u Popovom polju. Osnovnu školu završio je 1995. godine u Ljubinju, Gimnaziju ”Jovan Dučić" 1999. godine u Trebinju i Bogoslovski fakultet Svetog Jovana Bogoslova 2006. godine u Beogradu. Od februara 2004. do januara 2008 obavlja katihetsku službu u trebinjskim osnovnim školama.

Episkop Zahumsko-hercegovčki i primorski G. Grigorije rukoproizveo je Danila Boru u čin ipođakona u hramu Svetog Preobraženja Gospodnjeg u Trebinju 9. septembra 2007. godine, a za đakona mostarskog rukopoložio ga je u nedjelju po Rođenju Hristovom, 13. januara 2008. godine u Sabornom Hramu Preobraženja Gospodnjeg u Trebinju.

Od septembra 2008. Danilo Boro predaje vjeronauku u više mostarskih osnovnuh škola. U čin prezvitera vladika Grigorije rukopoložio ga je je u hramu Rođenja Presvete Bogorodice u Mostaru, 5. oktobra 2008. godine.

Na obnoviteljskoj skupštini Srpskog pjevačkog i kulturno – umjetničkog društva ”Gusle“ u Mostaru 10. oktobra 2008. godine biva izabran za predsjednika. Oženjen je Milenom rođ. Petković. Imaju kćerku Jefimiju.

Dosadašnji sveštenik, otac Branimir Borovčanin ubuduće biće paroh Druge mostarske parohije. Otac Branimir je kratko vrijeme službovao u jednoj od najstradalnijih parohija Srpske pravoslavne crkve. Pored ostalog za vrijeme službovanja o. Branimira u Čapljini nastavljeno je obnavljanje i u velikoj mjeri izvršena obnova crkve koja je osveštana i osposobljena za bogosluženja. Obnovljen je i parohijski dom, urađeno dosta na uređenju porte i pomoćnih objekata. Takođe dobijena je urbanistička dozvola za obnovu Spomen Hrama u Prebilovcima, imenovan odbor za obnovu, urađen kompletan projekat ovog hrama i ubrzo se očekuje i dobijanje građevinske dozvole za obnovu ove svetinje. Urađeno je mnogo toga drugog, ali još mnogo posla na ovoj parohiji čeka nova novog paroha i sve nas, kao i buduće generacije.

---------
Pripremio web-tim koristeći, pored drugih izvora, i informacije sa zvanične Internet prezentacije Zahumsko-hercegovačke i primorske eparhije Srpsko-pravoslavne crkve. Prvi put publikovano u aprilu 2010. godine. Izmjena koja se odnosi na novog sveštenika u parohiji unesena je u decembru 2011. godine