Život se vraća u Prebilovce
Trinaest godina nakon rata u ovom selu, simbolu mučeništva i stradanja, trenutno živi 65 Srba.
Prebilovci su spaljeni i opljačkani i u poslednjem ratu (Foto S. Pešut)
Prebilovci – Hercegovačko selo Prebilovci kod Čapljine u prošlom veku postalo je simbol mučeništva i stradanja, mesto zločina duboko urezanog u kolektivno sećanje srpskog stanovništva Hercegovine. U stravičnom pokolju u leto 1941. godine, od hiljadu stanovnika sela ustaše su ubile i u jame bacile 830 Prebilovčana, uglavnom žena, dece i staraca.
Prebilovci su stradali i u poslednjem ratu. Istina, narod je izbegao i spasao se, ali je celo selo opljačkano, popaljeno, a crkvu spomen-kosturnicu, u kojoj su sahranjene kosti četiri hiljade žrtava ustaških zločina iz Prebilovaca i cele okoline iz 1941. godine, razornom eksplozijom 1992. godine uništili su pripadnici hrvatskih snaga. Lane su počeli radovi na otkopavanju ostataka crkve i kripte, a parastos žrtvama prošlog avgusta služen je praktično nad otvorenim grobom. Za zločin miniranja grobnice žrtava genocida još niko nije odgovarao.
Trinaest godina nakon rata, život se, istina sporo, vraća u Prebilovce. Trenutno u selu živi 65 Srba povratnika. Po popisu iz 1991. godine bilo ih je 182. Među povratnicima ima i nekoliko porodica sa decom. Prebilovčani su u leto 2005. godine formirali mesnu zajednicu koja nastoji da pomogne obnovu i povratak u poharano selo. Radi se na obnovi seoskog doma kulture, izgrađenog još 1925. godine u centru sela. Tu je bila smeštena škola „Kralj Milutin“. U leto 1941. godine Prebilovčani su tu dovođeni i ubijani.
– Zato postoji osećanje duga i emotivna obaveza da zgrada doma i plato oko nje budu obnovljeni i uređeni – kaže potpredsednik mesne zajednice Prebilovci Veso Bulut i dodaje da je projekat u završnoj fazi. Mesna zajednica prikupila je oko jedanaest hiljada maraka, a Srpsko nacionalno društvo „Prebilovci“ u Beogradu dvadeset hiljada evra.
Početkom februara meštani su pozvali nadležne da od novca namenjenog za obnovu sakralnih objekata izdvoje jedan deo i za obnovu prebilovačkog groblja. Postoje indicije da je bilo slučajeva da su iz ovog groblja iskopavani leševi Srba umrlih i sahranjenih pre progona, i kasnije razmenjivani kao tela nestalih srpskih boraca. Ovim slučajevima se do sada ozbiljnije nisu pozabavili ni istražni organi ali ni same porodice.
___________________
Na www.prebilovci.net tekst objavljen 25. februara 2008. godine
